Hoàng Hậu Đỏ - Tình Dục Và Sự Tiến Hóa Của Bản Tính Người
Chúng ta sẽ không bao giờ hiểu được chính mình nếu chúng ta không hiểu bản tính người đã tiến hóa ra sao, và không thể hiểu nó tiến hóa ra sao nếu không hiểu tình dục ở loài người đã phát triển như thế nào.
Hơn 2000 năm đi sâu tìm hiểu bản tính con người nhưng dường như đề tài này vẫn chưa cạn đối với các nhà khoa học. Nhà khoa học Matthew White Ridley, bằng những công cụ sắc bén của bộ môn sinh học xã hội và kế thừa những nghiên cứu khoa học của những đồng nghiệp đi trước, trong cuốn sách “Hoàng hậu đỏ: Tình dục và sự tiến hóa của bản tính người”, ông đã dẫn dắt người đọc đi sâu tìm hiểu bản chất của bản tính người.
Cuốn sách gồm 10 chương, chia nội dung làm 2 phần tiến hóa và bản tính người. Ba phần đầu tiên của cuốn sách này là nói về tiến hóa, vì hiểu biết nền tảng về tiến hóa là quan trọng. Nhưng nếu như không thích các vấn đề về Gen thì các bạn cũng có thể tiến tới ngay các phần sau giải đáp hàng tá các thắc mắc rất thực tế trong xã hội về bản tính người, như: về sự khác biệt giữa giới tính nam và nữ, bản chất tình dục ở loài người, tình dục đồng giới, bản tính đàn ông và chế độ đa thê, bản tính nữ và chế độ một vợ một chồng hay tại sao đàn ông giàu có lại kết hôn với phụ nữ xinh đẹp?
Cái tên “Hoàng Hậu Đỏ” trong tiêu đề là dựa theo tên một quân cờ mà Alice gặp trong truyện “Thế giới trong gương”. Hoàng Hậu Đỏ là nhân vật cứ chạy mải miết không nghỉ mà vẫn không tiến được bao xa vì cảnh vật xung quanh cũng di chuyển cùng với nó. Bạn chạy càng nhanh, thế giới chuyển động cùng bạn càng nhanh và tiến bộ mà bạn đạt được càng ít. Cuộc đời là một cuộc thi đấu cờ mà nếu bạn thắng ván này thì đến ván sau bạn phải chấp đối thủ một con tốt. Đây là một ý tưởng ngày càng có ảnh hưởng trong thuyết tiến hóa và ta sẽ gặp lại nó nhiều lần xuyên suốt cuốn sách này.
Quy tắc Hoàng Hậu Đỏ sẽ thể hiện hết sức rõ rệt trong quan hệ giữa thú săn mồi và con mồi, giữa những vật ký sinh và vật chủ, giữa con đực và con cái của cùng một loài. Mọi sinh vật trên Trái Đất đều tham gia vào cuộc thi đấu cờ theo quy tắc Hoàng Hậu Đỏ với những vật ký sinh (hay vật chủ) của mình, với những con thú săn mồi (hay con mồi) của mình, và trên hết, với bạn tình của mình.
Nếu bạn là một người yêu thích khoa học, sinh học tiến hóa, hay chỉ quan tâm đến vấn đề bản chất giới tính của đàn ông và phụ nữ trong các mối quan hệ xã hội, tình yêu, bạn tình, vợ chồng,… cuốn sách này là dành cho bạn!
ĐÁNH GIÁ/NHẬN XÉT CHUYÊN GIA
“Hoàng hậu đỏ buộc chúng ta phải suy nghĩ lại mọi thứ từ sự tồn tại dai dẳng của phân biệt giới tính đến sự bền bỉ của tình yêu lãng mạn.”
“Một cuốn sách tuyệt vời, dí dỏm và sáng suốt, và chứa đầy những phỏng đoán khiêu khích.” - Wall Street Journal
CÂU QUOTE HAY
1, Khám phá và mô tả bản tính người, tìm hiểu xem nó khác bản tính của các động vật khác như nào là một nhiệm vụ thú vị không kém những nhiệm vụ khác mà khoa học đang đối mặt; nó cũng ngang tầm với việc nghiên cứu nguyên tử, gen và nguồn gốc vũ trụ. Thế nhưng khoa học vẫn khăng khăng né tránh thách đố này.
2, Trò chơi cờ vua sẽ thu hút đến thế nào nếu tất cả các quân cờ có đam mê và có trí năng, ít nhiều nhỏ bé và mưu mô; nếu bạn không chỉ không chắc chắn về đối thủ mà còn có chút không chắc chắn về bản thân mì
TRÍCH ĐOẠN HAY
1, Quy tắc Hoàng Hậu Đỏ không hiện diện trong mọi sự kiện tiến hóa. Hãy lấy ví dụ về loài gấu Bắc cực có bộ lông trắng và dày. Bộ lông dày là bởi vì tổ tiên gấu Bắc cực nào chịu lạnh tốt hơn thì sẽ sống sót tốt hơn để sinh sản. Như vậy có một quá trình tiến hóa tương đối đơn giản: lông cứ ngày càng dày hơn và gấu ngày càng cảm thấy ấm hơn. Lớp lông cách nhiệt ở gấu ngày càng dày hơn nhưng cái lạnh không vì thế mà trở nên ghê gớm hơn. Nhưng lông gấu có màu trắng vì nguyên nhân khác: ngụy trang. Gấu trắng có thể bí mật tiến lại gần hải cẩu dễ dàng hơn nhiều so với gấu nâu. Chắc là thuở xưa gấu từng dễ dàng tiến lại gần lũ hải cẩu Bắc cực bởi vì hải cẩu không hề sợ kẻ thù nào trên băng, hệt như ngày nay lũ hải cẩu Nam cực nằm trên băng mà hoàn toàn không biết sợ là gì. Vào ngày ấy, lũ gấu tiền Bắc cực dễ dàng bắt được hải cẩu. Nhưng chẳng bao lâu sau, những con hải cẩu nhút nhát, hay hoảng sợ có cơ hội sống lâu hơn những con hải cẩu cả tin, nên dần dần hải cẩu ngày càng thận trọng hơn. Đời sống của loài gấu trở nên khó khăn hơn. Lũ gấu phải rón rén tiến lại gần hải cẩu, nhưng hải cẩu vẫn dễ dàng nhận ra những con gấu đang tiến đến. Cho đến một ngày (có thể không đột ngột như thế, nhưng về nguyên tắc thì vẫn vậy), do đột biến ngẫu nhiên, một con gấu đẻ ra đàn con màu trắng chứ không phải màu nâu như thường lệ. Loại gấu này phát triển và sinh sôi nảy nở vì hải cẩu không nhận thấy khi gấu tiến đến. Nỗ lực tiến hóa của hải cẩu lại trở nên công cốc; chúng lại lùi về điểm xuất phát. Quy tắc Hoàng Hậu Đỏ vận hành như thế đấy.
2, Tại sao vòng eo lại quan trọng?
Câu trả lời cho câu hỏi này có thể nằm trong nghiên cứu của nhà tâm lý học người Ấn Độ tên là Dev Singh, hiện đang làm việc tại Đại học Texas ở Austin. Ông quan sát thấy cơ thể phụ nữ, không giống như đàn ông, trải qua hai lần thay đổi đáng chú ý giữa tuổi dậy thì và trung niên. Mười tuổi, một cô bé có dáng người không khác với dáng người cô có ở tuổi 40. Sau đó, đột nhiên các con số về số đo quan trọng của cô bị thay đổi: Tỉ lệ số đo vòng eo so với vòng ngực và hông của cô giảm đi nhanh chóng. Sau tuổi 30, nó lại tăng lên khi ngực cô mất đi sự săn chắc và vòng eo mất đi sự thon thả. Tỉ lệ của vòng eo so với ngực và hông không chỉ là những con số quan trọng mà còn là đặc điểm mà thời trang luôn nhấn mạnh đến. Áo lót, áo nịt ngực, vòng làm phồng váy, khung lót áo và váy phồng tồn tại để làm cho vòng eo trông nhỏ hơn so với ngực và mông. Áo ngực, miếng ghép độn ngực, miếng đệm vai (làm cho vòng eo trông nhỏ hơn) và thắt lưng bó sát ngày nay cũng có nhiệm vụ tương tự.
Singh nhận thấy rằng mặc dù cân nặng của các cô gái Playboy đã thay đổi, có một đặc điểm thì không: tỉ lệ giữa vòng eo và vòng hông của họ. Hãy nhớ lại rằng Bobbi Low tại Đại học Michigan cho rằng mỡ ở ngực và mông bắt chước xương hông rộng và lượng mô vú cao, trong khi vòng eo gầy chỉ ra rằng những đặc điểm đó không thể là do mỡ gây ra. Lý thuyết của Singh hơi khác biệt nhưng cũng tương đồng một cách thú vị. Ông lập luận rằng, đàn ông sẽ thấy phụ nữ với gần như cân nặng nào cũng hấp dẫn miễn là vòng eo của cô ấy nhỏ hơn nhiều so với hông.18
Nếu thấy điều này nghe có vẻ ngớ ngẩn, hãy xem xét kết quả thí nghiệm của Singh. Đầu tiên, ông cho những người đàn ông xem bốn phiên bản của cùng một bức ảnh về phần giữa cơ thể của một phụ nữ trẻ mặc quần short. Mỗi bức ảnh được thay đổi chút ít tỉ lệ giữa eo và hông: 0:6; 0:7; 0:8 và 0:9. Lần nào cũng vậy, họ đã chọn phiên bản hấp dẫn nhất là phiên bản có tỉvòng eo nhỏ nhất. Điều này không có gì đáng ngạc nhiên, nhưng ông đã thấy một sự nhất quán đáng chú ý giữa các đối tượng nghiên cứu của mình. Tiếp theo, ông cho các đối tượng nghiên cứu xem một loạt các hình vẽ phụ nữ, thay đổi theo cân nặng và theo tỉ lệ giữa eo và hông. Ông thấy rằng một người phụ nữ nặng cân với tỉ lệ eo và hông thấp được ưa thích hơn một phụ nữ gầy với tỉ lệ eo và hông cao. Hình mẫu lý tưởng là người có tỉ lệ eo và hông nhỏ nhất chứ không phải là người có thân hình gầy nhất.
Mối quan tâm của Singh là về chứng chán ăn, những kẻ bắt nạt và phụ nữ bị ám ảnh bởi việc giảm cân ngay cả khi họ gầy. Ông tin rằng vì việc ăn kiêng của phụ nữ gầy không có tác dụng gì đối với tỉ lệ vòng eo và hông – nếu có thì nó làm cho tỉ lệ này lớn hơn vì hông bị thu nhỏ lại – họ bất hạnh vì không bao giờ cảm thấy mình hấp dẫn hơn.
Tại sao tỉ lệ eo-hông lại quan trọng? Singh quan sát thấy rằng sự phân phối chất béo “gynoid”, loại mỡ tích tụ nhiều hơn ở hông, ít hơn ở thân trên, rất cần thiết cho những thay đổi nội tiết tố liên quan đến khả năng sinh sản ở nữ giới. Sự phân bố chất béo “android”, mỡ tích tụ ở bụng và ít hơn ở hông, liên quan đến các triệu chứng bệnh tật ở nam giới như bệnh tim, thậm chí cả ở phụ nữ. Nhưng cái nào là nguyên nhân và cái nào là kết quả? Theo tôi, có nhiều khả năng là ảnh hưởng của nó đến cả hình dáng và hormone đều do sự chọn lọc giới tính của các thế hệ nam giới hơn là do sở thích của nam giới về hình dáng bởi vì đó là cách duy nhất các hormone có thể bị buộc phải làm việc. Khoảng thời gian tương đối ngắn mà phụ nữ có thân hình đồng hồ cát, giả sử từ 15 đến 30 tuổi, là một hiện tượng chọn lọc giới tính. Nó là do sự cạnh tranh để thu hút đàn ông hơn bất kỳ nhu cầu sinh học nào khác. Đàn ông đã vô thức đóng vai trò là người gây giống có chọn lọc của phụ nữ.
Low đưa ra một lý do khả dĩ cho sự ưa thích tỉ lệ eo hông thấp của nam giới – chọn phụ nữ hông rộng có khả năng sinh nở cao hơn. Hầu hết loài vượn sinh ra những con non có bộ não đã phát triển được một nửa. Não của các em bé sơ sinh đã phát triển một phần ba ở thời điểm được sinh ra và chúng ở trong bụng mẹ trong khoảng thời gian ít hơn nhiều so với động vật có vú bình thường, so với tuổi thọ của con người. Lý do rất rõ ràng: Nếu cái lỗ trong khung xương chậu mà qua đó chúng ta được sinh ra (âm đạo) tương đối lớn hơn, các bà mẹ của chúng ta sẽ không thể đi lại được. Chiều rộng của hông con người đạt đến một giới hạn nhất định và không thể lớn hơn được nữa. Khi bộ não tiếp tục phát triển lớn hơn, sinh sớm hơn là lựa chọn duy nhất của loài người. Hãy tưởng tượng áp lực tiến hóa của quá trình này lên kích thước hông của phụ nữ. Người đàn ông luôn luôn khôn ngoan khi chọn người phụ nữ có hông lớn nhất mà anh ta có thể tìm thấy, thế hệ này qua thế hệ khác, trong hàng triệu năm. Tại một thời điểm nhất định, kích thước vùng hông không lớn hơn được nữa nhưng đàn ông vẫn có sở thích này, vì vậy phụ nữ có vòng eo thon thả trông có vẻ có hông lớn hơn nên được ưa thích hơn.19
Tôi không biết mình có tin câu chuyện này hay không. Tôi không thể tìm thấy lỗ hổng logic nào trong đó (mặc dù trong lần đọc đầu tiên dường như có rất nhiều), cũng như tôi không thể hoàn toàn cho rằng nó phù hợp để lý giải niềm đam mê sự mảnh mai của đàn ông. Tôi cũng có một nghi ngờ dai dẳng về các giả định của chúng ta rằng xu hướng ngưỡng mộ sự mảnh mai đã thay đổi. Giả sử các giả định của chúng ta là sai, như trong câu chuyện của nhà vua và con cá vàng. Giả sử đàn ông luôn thích phụ nữ mảnh mai hơn phụ nữ mập mạp vì sự mảnh mai có nghĩa là trẻ trung và trinh tiết. Rốt cuộc, như mọi công ty mỹ phẩm và bác sĩ phẫu thuật thẩm mỹ đều biết, tuổi trẻ luôn là chìa khóa đáng tin cậy nhất của cái đẹp. Có lẽ đàn ông không coi sự mảnh mai là dấu hiệu của địa vị hoặc khả năng sinh sản mà là của tuổi trẻ.
Tuổi trẻ đồng nghĩa với cái đẹp? Đàn ông không thể biết được tuổi tác của phụ nữ. Anh ta phải suy ra dựa trên ngoại hình, hành vi và danh tiếng của cô ấy. Điều thú vị đáng lưu ý là nhiều đặc điểm được chú ý nhất về vẻ đẹp phụ nữ lại bị suy giảm nhanh chóng theo tuổi tác: làn da không tỳ vết, đôi môi đầy đặn, đôi mắt trong veo, bộ ngực vun cao, vòng eo thon thả, đôi chân thon dài, thậm chí cả mái tóc vàng óng, thứ mà không có sự can thiệp của chất hóa học, hiếm khi có thể tồn tại ngoài tuổi 20, ngoại trừ những người có chế độ ăn uống tập luyện lành mạnh nhất (giống như người Viking). Theo hướng đã phát triển ở Chương 5, những điều này không thể giả mạo được. Chúng nói lên tuổi tác mà không dễ ngụy trang nếu không có phẫu thuật, trang điểm hoặc mạng che mặt.
Từ lâu, người ta đã nhận thấy mái tóc vàng của phụ nữ được người châu Âu cho là đẹp hơn màu nâu hoặc đen. Thời La Mã cổ đại, phụ nữ nhuộm tóc vàng. Ở nước Ý thời trung cổ, mái tóc vàng và cái đẹp không tách rời nhau. Ở Anh, từ “vàng hoe” đồng nghĩa với “đẹp đẽ”.20 Mái tóc vàng óng của phụ nữ là một đặc điểm không thể giả mạo được trong việc chọn lọc giới tính, giống như dải đuôi dài của loài chim én. Tóc vàng ở trẻ em là một gen khá phổ biến ở người châu Âu (và rất thú vị là thổ dân Úc cũng như vậy). Vì vậy, khi một đột biến xuất hiện ở thời điểm không quá xa trong quá khứ, ví dụ ở một nơi nào đó gần Stockholm, mái tóc có màu vàng đến tận tuổi trưởng thành nhưng không vượt quá độ tuổi 20, bất kỳ người đàn ông nào có sở thích di truyền với phụ nữ tóc vàng sẽ chỉ kết hôn với phụ nữ trẻ tuổi, việc mà – trong một nền văn minh coi trọng hình thức – những người khác có thể không làm như vậy. Do đó, họ sẽ để lại nhiều hậu duệ hơn và sở thích di truyền về mái tóc vàng sẽ lan rộng. Điều này đến lượt nó sẽ gia tăng sự lan truyền của bản thân tính trạng bởi vì nó thực sự là một chỉ số trung thực về khả năng sinh sản của phụ nữ. Do đó, các quý ông thích phụ nữ tóc vàng.21
Tất nhiên, sở thích di truyền của nam giới là tùy ý, hoặc, nếu bạn thích, có thể nói nó là một câu chuyện ngụ ngôn. Có nhiều khả năng việc ưa thích tóc vàng của đàn ông Bắc Âu, nếu nó tồn tại, là một đặc điểm văn hóa được gieo vào trong họ một cách vô thức về mối liên quan giữa tóc vàng và tuổi trẻ. Mối liên hệ mà, một cách tình cờ, ngành công nghiệp mỹ phẩm đang nhanh chóng phá hoại. Nhưng ảnh hưởng là giống nhau: Một sự thay đổi di truyền do sở thích giới tính mang lại. Giả thuyết thay thế là đề xuất một số lý do tự nhiên cho việc tóc vàng có lợi thế, ví dụ, nó đi với làn da trắng, và làn da trắng sáng cho phép hấp thụ tia cực tím để giúp loại bỏ tình trạng thiếu vitamin D. Nhưng làn da không trắng hơn quá nhiều ở những người Thụy Điển tóc vàng so với người Thụy Điển tóc sẫm màu. Thực ra, làn da trắng đi với tóc đỏ chứ không phải tóc vàng.
Cho đến gần đây, chọn lọc giới tính là lý lẽ cuối cùng, khi lời kêu gọi chọn lọc tự nhiên do “môi trường” đã thất bại. Nhưng tại sao như vậy? Tại sao lại hợp lý hơn khi cho rằng người vùng Baltic chọn tóc vàng là do thiếu vitamin D hơn là cho rằng nó được chọn theo sở thích giới tính? Bằng chứng đang bắt đầu tích lũy chứng minh rằng con người là một loài có tính chọn lọc giới tính cao và nó giải thích cho sự khác biệt lớn giữa các chủng tộc về râu tóc, chiều dài mũi, độ dài tóc, độ xoăn của tóc, râu, màu mắt – những thay đổi ít liên quan đến khí hậu hoặc bất kỳ yếu tố vật lý nào khác. Ở loài trĩ đỏ, cứ một trong 46 quần thể hoang dã sống cô lập ở Trung Á lại có một sự kết hợp khác nhau trong phần trang trí bộ lông của những con chim trống: cổ trắng, đầu xanh lục, phao câu xanh lam, ngực màu cam. Tương tự như vậy, ở con người, chọn lọc giới tính là yếu tố ảnh hưởng.22
Nỗi ám ảnh của đàn ông với tuổi trẻ là đặc trưng của con người. Không có loài động vật nào khác được nghiên cứu có nỗi ám ảnh này mạnh mẽ đến như vậy. Tinh tinh đực thấy những con cái trung niên cũng như hấp dẫn như những con cái trẻ tuổi miễn là chúng đang ở thời kỳ động dục. Điều này rõ ràng là do thói quen hôn nhân trọn đời của con người, và thời gian nuôi con dài, chậm cũng là đặc trưng duy nhất của loài người. Nếu một người đàn ông dành trọn cuộc đời của mình cho một người vợ, anh ta phải biết rằng cô ấy có một đời sống sinh sản tiềm tàng lâu dài phía trước. Nói cách khác, chúng ta được sinh ra từ những người đàn ông chọn phụ nữ trẻ làm bạn đời và vì thế để lại nhiều con trai và con gái hơn những người đàn ông khác.23
THÔNG TIN TÁC GIẢ:
Matthew White Ridley (sinh năm 1958)
Nhà khoa học, nhà báo và doanh nhân người Anh. Ông nổi tiếng với các bài viết về khoa học, môi trường và kinh tế, thường xuyên cộng tác với tờ The Times.
Tác phẩm tiêu biểu:
-
The Red Queen: Sex and the Evolution of Human Nature (1994)
-
Genome (1999)
-
The Rational Optimist: How Prosperity Evolves (2010)
-
The Evolution of Everything: How Ideas Emerge (2015)
-
Viral: The Search for the Origin of COVID-19 (2021)
NỘI DUNG CHÍNH "Khi vây quanh là những người ái kỷ" - sự kết hợp giữa lý thuyết tâm lý học và hướng dẫn thực tiễn, cùng sự phản ánh sâu sắc về xã hội
MS Project là công cụ cần thiết cho công tác quản lý dự án. Phần mềm không đơn giản chỉ là quản lý tiến độ mà còn quản lý nguồn nhân lực, vật lực và
Cố giáo sư Lim Sewon là giáo sư tại Đại học Y khoa Sungkyunkwan và là bác sĩ tâm thần tại bệnh viện Kang Buk Samsung. Công việc của giáo sư Lim Sewon là tìm
GIẢI PHÁP TƯ DUY ĐỘT PHÁ - NỘI DUNG CUỐN SÁCH: Bộ sách gồm bốn cuốn: - Design Thinking Playbook: Cuốn sách cung ứng cho tất cả chúng ta kỹ năng và kiến thức vận
Cuốn sách luật tố tụng hành chính. Với những quy định chung và những qui định cụ thể về thẩm quyền của toà án, cơ quan tiến hành tố tụng. Người tiến hành tố tụng
CÕI TRẦN VÀ CÕI SIÊU HÌNH Bạn đang cầm trên tay một tác phẩm với nhiều quan niệm khác nhau về tâm linh – “Cõi trần và cõi siêu hình”. Người cho đây là một
Chương I NHỮNG QUY ĐỊNH CHUNG Điều 1. Phạm vi điều chỉnh Luật này quy định về hoạt động đầu tư kinh doanh tại Việt Nam và hoạt động đầu tư kinh doanh từ Việt
Căn cứ Điều 88 và điều 91 của Hiến pháp nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam Căn cứ Điều 91 của Luật tổ chức Quốc hội Căn cứ Điều 57 của Luật
TÁC GIẢ: Ascending Vibrations Dịch giả: Hạnh Nguyễn THÔNG TIN XUẤT BẢN: Giá bìa: 179.000 Kích thước: 13x19 Số trang: 352 Mã EAN: 8936066699983 NXB liên kết: NXB Thanh Niên Sách do Công ty TNHH
ào đầu thế kỷ XX (năm 1901), khi phát hiện ra khu di tích Đồng Dương, nhà nghiên cứu người Pháp L. Finot đã công bố và cho trưng bày 229 hiện vật đã được
Power vs Force - Trường Năng Lượng Và Những Yếu Tố Ẩn Quyết Định Hành Vi Của Con Người SỨC KHỎE THỂ CHẤT VÀ SỨC MẠNH Hệ thần kinh trung ương của con người rõ
“Tối tăm nhất trong tất cả các tối tắm, tiêu cực nhất trong tất cả các tiêu cực”. Đó là cách người ta nói đến Schopenhauer Thầy triết học vĩ đại người Đức Arthur N
Cửu vĩ hồ Một con cáo có bộ lông ánh vàng và chín chiếc đuôi. Khi một con cáo sống đến một nghìn năm, nó sẽ trở thành cửu vĩ hồ. Bởi vì phải ăn
Combo tâm lý Hàn Quốc: Khi kẻ tàn ác thường sống thảnh thơ & Khám phá và chữa lành 16 kiểu tính cách qua MBTI Với văn phong hài hước, dí dỏm cùng với nhiều
Tại sao chúng ta thường dễ bỏ cuộc và khó kiên trì? Tại sao chúng ta dường dễ bị phân tâm và khó tập trung? Tại sao nếu cứ mãi chỉ lặp đi lặp lại
Tác giả: Nguyễn Hữu Phước Kích thước: 15.5x23 cm Số trang: 592 trang Năm xuất bản: 2024 NXB Tổng Hợp TPHCM Cuốn sách Các câu hỏi khó về pháp luật lao động là một quyển
Đây là tựa sách mới nhất của tiến sĩ Nguyễn Đúc Dân viết cho bộ Tiếng Việt Giàu Đẹp. Sách phân tích điểm nhìn, tầm quan trọng của tư duy trong đọc hiểu và ứng
Sau những chuyến phiêu lưu khắp thế giới, Tristan Gooley đã phát hiện ra thiên nhiên chính là một vũ trụ chứa đầy những manh mối đang chờ ta khám phá. Trong cuốn sách này,
Cuốn sách giới thiệu nội dung văn bản pháp luật hướng dẫn thi hành Luật Phòng, Chống M.a Túy giúp người đọc hiểu thêm về đội tuổi, thời hạn cai nghiện m.a túy tại gia
Đại Nam Quấc Âm Tự Vị (Bộ 2 Tập) Đại Nam Quấc Âm Tự Vị do Huỳnh Tịnh Của (1830 - 1908) biên soạn và xuất bản cách nay 123 năm là quyển từ điển
Nổi tiếng bởi nền văn học kỳ vĩ của mình, nước Nga cũng có một nền triết học sâu sắc và độc đáo, nhuần thấm bản sắc dân tộc và chan chứa ý nghĩa toàn
Thần Số Học: Sức Mạnh Của Những Con Số ------------ Thần số học bắt đầu phổ biến mạnh tại Việt Nam từ đầu năm 2020 trùng với thời điểm dịch Covid bắt đầu xâm nhập
Thông tin chi tiết Mã hàng 8936144201862 Tên Nhà Cung CấpPhanbook Tác giả Ken Wilber Người Dịch Dương Ngọc Dũng NXB Hồng Đức Năm XB 2023 Ngôn Ngữ Tiếng Việt Trọng lượng (gr) 520 Kích
Căn cứ Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; Quốc hội ban hành Luật Lâm nghiệp. Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 01 năm 2019 Luật
Cái Chết Của Bầy Ong Văn của Hữu Vi nhẹ nhàng, tươi mới, tạo ấn tượng núi non đủ độ, không cố tình uốn giọng ngọng nghịu cho ra vẻ “miền núi”. Một tập hợp
365 ngày, niềm vui đồng hành cùng tâm lý học 365 hành động thư giãn dành cho bạn để chiến đấu chống lại sự căm ghét bản thân. *** Tất cả mọi người đều nhìn
Cuốn Sách Chiêm Tinh Hay: Phong Thủy Chữa Lành Thế giới chúng ta đang sống rất xinh đẹp, chứa đựng đầy cảm hứng và những kỳ quan bất tận. Nơi đây chính là thánh địa
Cuốn sách đầu tiên của Ngôi Sao Mạng Xã Hội – Zelda tinh nghịch “Một món quà hoàn hảo cho những ai có tình cảm đặc biệt với mèo.” Mèo Con Phiêu Lưu Ký hướng
[Boxset Việt hoá] White Numen Tarot (Bộ bài & Sách hướng dẫn) Bài Tarot kế thừa những phương pháp tiên đoán mà Tổ tiên ta để lại, nó có thể bắt nguồn từ việc đoán
Vũ Khoan tâm tình gửi lại là cuốn sách tập hợp khoảng 50 bài báo, bài viết và phát biểu của Phó Thủ tướng Vũ Khoan, chủ yếu trong khoảng từ năm 2015 – 2023.
Ai rồi cũng già đi… Nhưng có phải tuổi già đồng nghĩa với suy tàn? Hay đó là một giai đoạn phát triển độc đáo mang những nhu cầu và lợi thế riêng. Sử dụng
Hiểu luật vũ trụ - Thắng mọi trò chơi cuộc đời Điều gì sẽ xảy ra nếu cuộc đời thật sự có luật chơi - và bạn có thể học cách nắm bắt nó để
Cuốn sách nỗ lực giải thích cơn bão tiền bạc, công nghệ và tinh thần đảng phái đã tạo ra hai thái cực thông tin hoàn toàn tách biệt: một vòng tròn nhỏ, khép kín
THÁI NHÂN CÁCH: KHI NHỮNG CHIẾC MẶT NẠ HOÀN HẢO BỊ VỠ VỤN Chúng ta thường cảm thấy tò mò xen lẫn sợ hãi khi thấy một ai đó có những hành động điên rồ
Hướng Dẫn Sử Dụng Tin Tức - Tin Vào Đâu Trong Một Thế Giới Ngập Tràn Tin Giả Không có sự thật thì không thứ gì trên đời hiệu quả. Một xã hội không chắc
Du học là hành trình chông gai có sự tham gia của cả cha mẹ và con cái, từ khâu chuẩn bị đến khi con nhập trường và học tập suốt nhiều năm. Tiến sĩ
Báo Cáo Điều Tra Về Bệnh Hoang Tưởng Tôi là phóng viên Phương Dương, tôi vào bệnh viện tâm thần để phỏng vấn những bệnh nhân mắc bệnh tâm thần phân liệt thể hoang tưởng.
Mã Kim Đồng: 5182400010047 ISBN: 978-604-2-10774-7 Tác giả: Maxime Rovere Sébastien Mourrain Robert Louis Stevenson Đối tượng: Thiếu niên (11 – 15) Khuôn Khổ: 21x26 cm Số trang: 56 Định dạng: bìa cứng Trọng lượng:
Vẻ Đẹp Của Những Vật Dụng Hàng Ngày Cuốn sách Vẻ đẹp của Những Vật dụng Hàng ngày là tuyển tập các bài tiểu luận của Yanagi Sōetsu qua nhiều thời kỳ (từ năm 1920
Quyển sách "Phương Pháp Ghi Nhớ Đỉnh Cao" là cuốn sách chia sẻ những phương pháp rất khoa học được áp dụng để rèn luyện khả năng ghi nhớ. Và còn hơn thế, cuốn sách
“YÊU NHÀ, NGHIỆN SẠCH” - Cuốn sách giúp bạn sắp xếp nhà cửa, dọn dẹp tâm trí để sống hạnh phúc hơn. Nếu trước đây, mọi người coi việc được bao quanh bởi đồ vật
1. Giới thiệu về cuốn sách Chữa Lành Lượng Tử Cuốn sách Chữa Lành Lượng Tử này là một trong những ấn phẩm hiếm hoi nhắc nhở chúng ta rằng: Chúng ta là con của
Về tác giả Eamonn Butler là Giám đốc Viện Adam Smith, một trong những tổ chức tư vấn chính sách (think tank) hàng đầu thế giới. Ông có bằng kinh tế và tâm lý học,
Hát bộ không phải là một nghệ thuật mà thôi, hát bộ là một biển văn chương gồm tất cả các lối văn vần và văn xuôi nữa. Thế mà trong các chương trình quốc
Tác giả: James Hoffmann Dịch giả: Hoàng Quang Anh - Nguyễn Nhã Nam Nhà xuất bản: Thế Giới Số trang: 268 Kích thước: 21x24 cm Ngày phát hành: 02-2023 Giới thiệu sách: C.À PH.Ê CHƯA
Đợt Tuyệt Chủng Thứ Sáu Kể từ hơn nửa tỉ năm trước, năm đợt tuyệt chủng đã diễn ra, khi sự đa dạng sống trên trái đất bất ngờ thu hẹp lại. Và phải chăng
1. Giới thiệu về cuốn Chữa Lành Lượng Tử Cuốn sách Chữa Lành Lượng Tử này là một trong những ấn phẩm hiếm hoi nhắc nhở chúng ta rằng: Chúng ta là con của vũ
Tự chữa lành thông qua hiểu biết về khoa học tâm thức, cuốn sách được ThS. BS Dương Quỳnh Châu ghi chép những lời giảng của Pradeep Vijay & Navneet Kaur. Cuốn sách sẽ phù
Có phải, bạn đang mải chạy theo những tiêu chuẩn của xã hội, so sánh bản thân với người khác mà quên mất giá trị thực sự của chính mình? Có phải, bạn đang cố
1. Khoa Học Về Yoga Lối sống hiện đại khiến con người dễ gặp stress và mắc các chứng bệnh thời công nghệ số như “cổ công nghệ”, “đau vai gáy”, “thoát vị đĩa đệm”…
Sách Gồm 15 bài giảng: Bài giảng số 1. KHÁI QUÁT VỀ KIẾN TRÚC TRUYỀN THỐNG TRUNG QUỐC Bài giảng số 2. LỊCH SỬ VÀ TRÍ TUỆ TRONG BỐI CẢNH KIẾN TRÚC Bài giảng số
1) Tác giả Laurence Gonzales được bầu làm Ủy viên Báo chí tại Viện Santa Fe năm 2015 và được bổ nhiệm làm Học giả SFI Miller vào năm 2016. Ông đã giành được nhiều
Hành Trình Khám Phá - Vương Quốc Thực Vật “Hành trình khám phá” là bộ sách về những điều lý thú trong thế giới quanh ta. Bộ sách sẽ mang tới cho bạn những khám
Giúp Bé Học Đàn Organ Phần Nâng Cao (Kèm CD) Organ điện tử không thuần túy là một nhạc cụ, nó là sản phẩm của công nghệ điện tử hiện đại. Theo xu hướng phát
Nâng cao rung động là trải nghiệm cuộc sống thường ngày bằng sự tỉnh thức và trân trọng! Có thể chúng ta đã nghe đâu đó rằng đây là thời đại tỉnh thức. Người ta
Nhà xuất bản Lao Động Nhà phát hành: Nhà sách Dân hiền Hiệu lực thi hành 1. Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 7 năm 2009. 2. Luật này thay
Sống mãnh liệt – Cuốn sách mới nhất của Rainer Zitelmann khám phá cách những người khuyết tật đạt được những điều phi thường trong cuộc sống và đặt ra những cột mốc mà dường
Tham Vấn Tâm Lý Trên Nền Tảng Phật Giáo Các khái niệm và thực hành của Phật giáo ngày càng trở nên phổ biến và được áp dụng vào trong tâm lý học chuyên môn.
Theo quy định tại Bộ luật Dân sự, thừa kế là việc chuyển dịch tài sản của người đã chết cho người còn sống, tài sản để lại được gọi là di sản. Thừa kế
Kỷ nguyên khô hạn – Khi nước trở thành tài nguyên quý giá nhất thế kỷ XXI Hàng nghìn người đã sống mà không có tình yêu – không một ai sống mà không có
Trang đầu 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 Trang cuối
👁️
15 | ⌚2025-09-12 23:39:49.800
VNĐ: 269,000
Mua hàng tại Shopee giảm thêm 30%


NỘI DUNG CHÍNH Chúng ta sẽ không bao giờ hiểu được chính mình nếu chúng ta không hiểu bản tính người đã tiến hóa ra sao, và không thể hiểu nó tiến hóa ra sao
Hoàng Hậu Đỏ - Tình Dục Và Sự Tiến Hóa Của Bản Tính Người Chúng ta sẽ không bao giờ hiểu được chính mình nếu chúng ta không hiểu bản tính người đã tiến hóa
Hoàng Hậu Đỏ: Tình Dục Và Sự Tiến Hóa Của Bản Tính Người Nội dung: Chúng ta sẽ không bao giờ hiểu được chính mình nếu chúng ta không hiểu bản tính người đã tiến
Hoàng Hậu Đỏ: Tình Dục Và Sự Tiến Hóa Của Bản Tính Người Nội dung: Chúng ta sẽ không bao giờ hiểu được chính mình nếu chúng ta không hiểu bản tính người đã tiến
Cuốn sách tuyển chọn các bài báo, công trình, bài viết, sáng tác bàn về vấn đề phụ nữ của bà Huỳnh Thị Bảo Hòa, một trong những nữ sĩ nổi tiếng VN đầu thế
Tác phẩm: “Kinh nghiệm và Giáo dục” (Experience and Education) Tác giả: John Dewey| Dịch: Phạm Anh Tuấn Tủ sách Khai phóng do Viện IRED phát hành | Nhà xuất bản Tri Thức KINH NGHIỆM
Hơn 2000 năm đi sâu tìm hiểu bản tính con người nhưng dường như đề tài này vẫn chưa cạn đối với các nhà khoa học. Nhà khoa học Matthew White Ridley, bằng những công
Hơn 2000 năm đi sâu tìm hiểu bản tính con người nhưng dường như đề tài này vẫn chưa cạn đối với các nhà khoa học. Nhà khoa học Matthew White Ridley, bằng những công
Combo GEN: Lịch Sử Và Tương Lai Của Nhân Loại + Năng Lượng GEN: Lịch Sử Và Tương Lai Của Nhân Loại GEN là một khái niệm trừu tượng, một thông điệp, một điều bí
THEO DẤU HOÀNG HẬU NAM PHƯƠNG VÀ VUA BẢO ĐẠI I. GIỚI THIỆU CHUNG “Theo dấu Hoàng hậu Nam Phương và Vua Bảo Đại” là cuốn tư liệu nhân vật viết về con người, cuộc
"Cải cách giáo dục là công việc hệ trọng có quan hệ mật thiết đến sự suy thịnh quốc gia dân tộc và tương lai của nhiều thế hệ, vì vậy cần phải được tiến
Tên sách : Giáo dục Việt Nam học gì từ Nhật Bản Tác giả: Nguyễn Quốc Vương Khổ sách: 15x23 Giá bìa: 123.000 đồng "Cải cách giáo dục là công việc hệ trọng có quan
Trái đất chuyển mình: Một lịch sử chưa kể về nhân loại (Bản đặc biệt) Tác giả: Peter Frankopan Dịch giả: Nguyễn Linh Chi, Đặng Thị Thái Hà, Hoàng Thảo, Phạm Danh Việt Lời giới
Trái đất chuyển mình: Một lịch sử chưa kể về nhân loại (Bản đặc biệt) Tác giả: Peter Frankopan Dịch giả: Nguyễn Linh Chi, Đặng Thị Thái Hà, Hoàng Thảo, Phạm Danh Việt Lời giới
III. TRÍCH ĐOẠN “Trong tất cả những ân huệ mà chúng ta có thể tạ ơn trời, vị Hoàng hậu trẻ tuổi đã nhận được điều quý giá nhất: đó là thu hút trái
TRÁI ĐẤT CHUYỂN MÌNH - ẤN BẢN BÌA VẢI [Số lượng giới hạn] NHỮNG ĐẶC ĐIỂM RIÊNG BIỆT CỦA ẤN BẢN NÀY: 1. Thông tin cơ bản: Bìa cứng, gáy tròn, khổ 16x24cm, 920 trang,
Trái Đất Chuyển Mình - Một Lịch Sử Chưa Kể Về Nhân Loại (Bìa Cứng) “Trái đất chuyển mình - Một lịch sử chưa kể về nhân loại góp phần khỏa lấp một khoảng trống
Sống mãnh liệt – Cuốn sách mới nhất của Rainer Zitelmann khám phá cách những người khuyết tật đạt được những điều phi thường trong cuộc sống và đặt ra những cột mốc mà dường
Hai ấn bản trước của Bài học Phần Lan đã mô tả cách một quốc gia Bắc Âu nhỏ bé xây dựng nên hệ thống trường học cung cấp khả năng tiếp cận nền giáo
Toàn cảnh Phật giáo: Đức Phật và Phật pháp [ThaiHaBooks] Toàn cảnh Phật giáo: Đức Phật và Phật pháp nằm trong Dự án Phật Học Tinh Hoa Thế Giới, dự án tuyển chọn dịch các
“Mười hai năm, trách nhiệm và tội lỗi đè nặng trong lòng, giờ khắc này, anh được người phụ nữ này cứu rỗi. Chúng ta không phải thánh hiền, chúng ta sẽ phạm sai lầm.
The Housemaid Over 1 Million Copies Sold! Don't miss the New York Times and USA Today bestseller and addictive psychological thriller with a jaw-dropping twist that’s burning up ram and TikTok--Freida McFadden’s The Housemaid is
S.E.O NGON - Hiểu Đúng Làm Đúng Khởi nguồn từ một blog chia sẻ về Ads, SEO nhỏ từ 2011, SEONGON đã trải qua hơn 10 năm gắn bó với lĩnh vực SEO. Khác với
Víchto Huygô (1802-1885) là đại văn hào Pháp, ông vừa là nhà thơ, nhà văn, nhà viết kịch vĩ đại sáng tác theo khuynh hướng lãng mạn. Các tác phẩm nổi tiếng của ông phải
Bộ sách Cẩm nang tư duy của Richard Paul - Linda Elder Bộ sách CẨM NANG TƯ DUY này dành cho mọi bạn đọc, từ học sinh, sinh viên đến các giảng viên, các nhà
Liêu Trai Chí Dị ------------ Liêu Trai Chí Dị Liêu trai chí dị có nghĩa là tập hợp những câu chuyện quái dị chép ở căn nhà tạm, bao gồm nhiều truyện ngắn đã được
HACKERS IELTS - Speaking ------------
HỮU CHÂU CHIẾC NÔI VÀNG GIÔNG BÃO **** Thưa bạn đọc, Đây là một quyển sách đặc biệt. Chúng tôi dám cam kết vì sự đặc biệt đó. Một tập bút ký và một tập
Thảm lót sàn ô tô nhựa TPU Silicon Volkswagen Scirocco 2008-2017 Nhãn hiệu Macsim - Thương hiệu: MACSIM - Dòng xe: Volkswagen Scirocco - Màu sắc: Đen Thảm lót sàn ô tô nhựa TPU Silicon
TÁC GIẢ: Simon Sinek Dịch giả: Hoàng Thị Minh Phúc THÔNG TIN XUẤT BẢN: Kích thước: 13x20.5 Số trang: 360 Mã EAN: 8936066697972 NXB liên kết: NXB Công Thương Sách do Công ty TNHH Văn
Con Bò Tía (Tái Bản 2018) Vài năm truớc đây, khi lái xe cùng gia đình đi qua nước Pháp, chúng tôi đã bị mê hoặc bởi cảnh tượng hàng trăm con bò đang gặm
học Và Hành Toán Lớp 1 Tập 2 được biên soạn theo Chương trình tiểu học mới - Định hướng phát triển năng lực cho các em học sinh. Học Và Hành Toán Lớp 1
Mã hàng 8935083582551 Cấp Độ/ Lớp Lớp 2 Cấp Học Cấp 1 Nhà Cung Cấp Công Ty TNHH Một Thành Viên Văn Hóa Sách Việt Tác giả Nhiều Tác Giả NXB NXB Hải Phòng Năm
Bộ sách bài tập phát triển năng lực hóa học 10-11-12. Hóa học có một vai trò vô cùng quan trọng trong cuộc sống, sản xuất, sinh hoạt của con người. hóa học là một
Tại sao triều đình nhà Nguyễn nghiên cứu các thể chế liên quan đến cơ cấu chính quyền, tổ chức hành chính, chế độ thi cử của nhà Thanh nhưng chỉ áp dụng một số
Trong thời đại hiện nay, sức mạnh của cộng đồng mạng là rất lớn, Social Influencer” (Người có ảnh hưởng trong cộng đồng) hay “Người truyền cảm hứng trong cộng đồng” là cách gọi đối
Combo 2 Cuốn Về Quản Lí Công Việc Hiệu Quả- 11 Nguyên Tắc Phát Triển Năng Lực Lãnh Đạo+Nhà Lãnh Đạo Tương Lai 1/11 Nguyên Tắc Phát Triển Năng Lực Lãnh Đạo Trong một thế
Bạn có biết nước ta có nhiều kiểu khí hậu chia theo vùng miền và thay đổi theo mùa ?. Khí hậu thời tiết xấu là tác nhân rất có hại cho ô tô của
Để Ngôn Từ Trở Thành Sức Mạnh Trong thời đại công nghệ số hiện nay, khi mà lượng thông tin được truyền tải tăng lên một cách nhanh chóng thì vai trò của ngôn từ
Nhà xuất bản: Nhà Xuất Bản Hội Nhà Văn Tác giả: Luis Sepulveda Ngày xuất bản :03-2016 Kích thước :14 x 20.5 cm Loại bìa: Bìa mềm Số trang: 78 GIỚI THIỆU SÁCH Max và
NỘI DUNG CHÍNH Chúng ta sẽ không bao giờ hiểu được chính mình nếu chúng ta không hiểu bản tính người đã tiến hóa ra sao, và không thể hiểu nó tiến hóa ra sao
Hoàng Hậu Đỏ - Tình Dục Và Sự Tiến Hóa Của Bản Tính Người Chúng ta sẽ không bao giờ hiểu được chính mình nếu chúng ta không hiểu bản tính người đã tiến hóa
Hoàng Hậu Đỏ: Tình Dục Và Sự Tiến Hóa Của Bản Tính Người Nội dung: Chúng ta sẽ không bao giờ hiểu được chính mình nếu chúng ta không hiểu bản tính người đã tiến
Hoàng Hậu Đỏ: Tình Dục Và Sự Tiến Hóa Của Bản Tính Người Nội dung: Chúng ta sẽ không bao giờ hiểu được chính mình nếu chúng ta không hiểu bản tính người đã tiến
Hoàng Hậu Đỏ - Tình Dục Và Sự Tiến Hóa Của Bản Tính Người Chúng ta sẽ không bao giờ hiểu được chính mình nếu chúng ta không hiểu bản tính người đã tiến hóa
Chúng ta sẽ không bao giờ hiểu được chính mình nếu chúng ta không hiểu bản tính người đã tiến hóa ra sao, và không thể hiểu nó tiến hóa ra sao nếu không hiểu
NỘI DUNG CHÍNH Chúng ta sẽ không bao giờ hiểu được chính mình nếu chúng ta không hiểu bản tính người đã tiến hóa ra sao, và không thể hiểu nó tiến hóa ra sao
**Con lợn** hay **con heo** là loài vật đã gắn bó lâu đời với con người và xung quanh đó là nhiều câu chuyện trong văn hóa đại chúng về con lợn. Trong văn hóa,
**Hiếu Khâm Hiển Hoàng hậu**; (chữ Hán: 孝欽顯皇后; ; ; trước đây La Mã hóa là **Từ Hi Thái hậu T'zu-hsi**; 29 tháng 11 năm 1835 – 15 tháng 11 năm 1908), thường được gọi
**Đồng tính luyến ái** là sự hấp dẫn lãng mạn, sự hấp dẫn tình dục hoặc hành vi tình dục giữa những người cùng giới tính hoặc giới tính xã hội. Là một xu hướng
| religion_year = 2018 | religion_ref = | regional_languages = | demonym = | ethnic_groups = | ethnic_groups_year = 2016 | ethnic_groups_ref = | capital = Tokyo (de facto) | largest_city = Tập tin:PrefSymbol-Tokyo.svg Tokyo
**Friedrich II** (24 tháng 1 năm 171217 tháng 8 năm 1786) là vua nước Phổ trị vì từ ngày 31 tháng 5 năm 1740 cho đến khi qua đời vào ngày 17 tháng 8 năm
**Vai trò của Kitô giáo với nền văn minh nhân loại** rất lớn và phức tạp. Nó đan xen với lịch sử và sự hình thành của xã hội phương Tây, và nó đã đóng
thumb|right|Giới tính và xu hướng tính dục khác nhau của mỗi người **Tính dục ở loài người** là năng lực giới tính, thể chất, tâm lý, và sinh dục, bao gồm mọi khía cạnh đặc
Phong cảnh cố đô nhìn từ núi Mã Yên Cửa Đông vào [[đền Vua Đinh Tiên Hoàng]] **Quần thể di tích Cố đô Hoa Lư** là hệ thống các di tích về kinh đô Hoa
**George VI của Liên hiệp Anh** (Albert Frederick Arthur George; 14 tháng 12 năm 1895 – 6 tháng 2 năm 1952) là Quốc vương của Vương quốc Liên hiệp Anh và các quốc gia tự
Quân kỳ của Quân đội Đức quốc xã**Lịch sử quân sự Đức trong Chiến tranh thế giới thứ hai** bắt đầu từ quân số 100.000 do Hòa ước Versailles hạn chế, không được quyền có
**Đại Thắng Minh Hoàng hậu** (chữ Hán: 大勝明皇后; 952 - 1000), dã sử xưng gọi **Dương Vân Nga** (楊雲娥), là Hoàng hậu của 2 vị Hoàng đế thời kỳ đầu lập quốc trong Lịch sử
nhỏ|[[Hirohito|Thiên hoàng Chiêu Hòa]] là một giai đoạn trong lịch sử Nhật Bản tương ứng với thời gian tại vị của Thiên hoàng Chiêu Hòa, từ ngày 25 tháng 12 năm 1926 đến 7 tháng
Đặc trưng giai đoạn này của Liên xô là sự lãnh đạo của **Joseph Stalin**, người đang tìm cách tái định hình xã hội Xô viết với nền kinh tế kế hoạch nhiều tham vọng,
**Frankfurt** là một thành bang lớn của Đế chế La Mã Thần thánh, là nơi diễn ra các cuộc bầu cử đế quốc từ năm 885 và là thành phố tổ chức Lễ đăng quang
right|thumb|[[Phân tầng xã hội truyền thống của những nước phương tây trong thế kỷ XV]] right|thumb **Giáo hội và nhà nước ở châu Âu thời trung cổ** nêu rõ sự tách biệt nguyên tắc phân
thumb|_[[Sappho và Erinna trong khu vườn ở Mytilene_ bởi Simeon Solomon, 1864]] thumb|right|Biểu tượng đại diện cho người đồng tính nữ được tạo nên từ hai [[biểu tượng thiên văn của sao Kim lồng vào
Bài **Lịch sử Israel** này viết về lịch sử quốc gia Israel hiện đại, từ khi được tuyên bố thành lập năm 1948 cho tới tới hiện tại. Nền độc lập của Nhà nước Israel
**Cuộc khủng hoảng tị nạn Ukraina** là một cuộc di chuyển lớn của người dân Ukraina trong cuộc xâm lược do Nga tiến hành vào năm 2022. Khủng hoảng bắt đầu với cuộc xâm lược
**Maximilian II** (31 tháng 7 năm 1527 – 12 tháng 10 năm 1576) là Hoàng đế La Mã Thần thánh từ năm 1564 cho đến khi ông qua đời năm 1576. Là thành viên của
**Chế độ Uông Tinh Vệ** là tên gọi của giới sử gia dành cho **Chính phủ Cải tổ Quốc dân Trung Hoa Dân Quốc** (Tiếng Trung Quốc**:** 中華民國國民政府; Bính âm : _Zhōnghuá mínguó guómín zhengfǔ),_
**Luise Ulrike của Phổ** (; 24 tháng 7 năm 1720 – 16 tháng 7 năm 1782) là Vương hậu Thụy Điển từ năm 1751 đến năm 1771 với tư cách là phối ngẫu của Adolf
thumb|Các khu định cư cổ đại tại Krym và khu vực xung quanh thumb|Đồng xu từ [[Chersonesus biểu thị Artemis, hươu, bò, dùi cui và bao đựng tên ()]] Lịch sử thành văn của bán
**Báo sư tử** (_Puma concolor_) hay **báo cuga** (tiếng Anh: **Cougar**) là một loài mèo lớn trong Họ Mèo phân bố ở Bắc Mỹ, Trung Mỹ và Nam Mỹ. Phạm vi của nó kéo dài
**Franz II** (tiếng Anh: Francis II; 12 tháng 2 năm 1768 – 2 tháng 3 năm 1835) là Hoàng đế cuối cùng của Đế quốc La Mã Thần thánh (1792 – 1806) với đế hiệu
Malaysia là một quốc gia tại Đông Nam Á, vị trí hàng hải chiến lược của nó có những ảnh hưởng căn bản đối với lịch sử quốc gia. Văn hóa Ấn Độ giáo và
**Friedrich Wilhelm I**, tên thật là **Friedrich Wilhelm von Hohenzollern**, (14 tháng 8 năm 1688 – 31 tháng 5 năm 1740), phiên âm tiếng Việt là **Phriđrích I Vinhem** là một thành viên của Hoàng
**Henri xứ Bourbon** (; 13 tháng 12 năm 1553 – 14 tháng 5 năm 1610), cũng gọi là **Henri IV của Pháp** () hoặc **Enrique III của Navarra** (), là Vua nước Pháp từ năm
**Người Tráng** hay **người Choang** (Chữ Tráng Chuẩn: Bouxcuengh, //; Chữ Nôm Tráng: 佈壯; Chữ Hán giản thể: 壮族, phồn thể: 壯族, bính âm: Zhuàngzú; Chữ Thái: ผู้จ้วง, _Phu Chuang_) là một nhóm dân tộc
nhỏ|phải|[[Ngựa là loài được thuần hóa để sử dụng trong chiến tranh từ sớm, là động vật gắn liền với chiến trường, trận địa, với các vị danh tướng]] **Động vật trong quân sự**, **chiến
Lĩnh vực tâm lý học đã nghiên cứu sâu rộng về đồng tính luyến ái như một xu hướng tính dục của con người. Hiệp hội Tâm thần Hoa Kỳ đã đưa đồng tính luyến
**Bình Định** là một tỉnh cũ ven biển nằm ở phía bắc vùng Duyên hải Nam Trung Bộ, miền Trung, Việt Nam. Ngày 12 tháng 6 năm 2025, Quốc hội thông qua Nghị quyết số
**Song tính luyến ái** (tiếng Anh: **Bisexuality**) chỉ sự hấp dẫn hoặc hành vi tình cảm hoặc tình dục với giới nam và nữ hoặc nhiều hơn một giới. "Song tính" cũng có thể được
**Công khai tính dục** (_coming out of the closet_, thường được nói ngắn gọn là **coming out**), là một cụm ẩn dụ cho việc người thuộc cộng đồng LGBT tự tiết lộ về xu hướng
**Nhật Bản xâm lược Thái Lan** là cuộc chiến giữa Thái Lan và Đế quốc Nhật Bản xảy ra vào ngày 8 tháng 12 năm 1941. Mặc dù có giao tranh ác liệt ở miền
thumb|right|Mô hình tàu của đội thám hiểm Trịnh Hòa, [[bảo tàng khoa học Hồng Kông.]] **Trịnh Hòa hạ Tây Dương** là bảy chuyến thám hiểm hàng hải của hạm đội kho báu cho nhà Minh
thumb|upright=1.4|[[Đất xấu khắc vào đá phiến sét dưới chân cao nguyên Bắc Caineville, Utah, trong đèo được khắc bởi sông Fremont và được gọi là the Blue Gate. Grove Karl Gilbert đã nghiên cứu các
**Người Pháp gốc Việt** là nhóm người có tổ tiên xuất xứ từ Việt Nam nhưng sau định cư ở Pháp. Đây là một trong những cộng đồng Việt kiều lớn nhất thế giới. Vì
**Hội họa dân gian Việt Nam** là thuật ngữ mô tả một loại hình mỹ thuật dân gian đã hiện diện từ rất lâu đời tại Việt Nam và thường được sáng tác bởi các
**Hoa hậu Thế giới **(tiếng Anh: **Miss World**) là tên cuộc thi sắc đẹp quốc tế được Sách Kỷ lục Guinness công nhận là cuộc thi có có quy mô lớn thứ nhất trên thế
**Thanh Hóa** là thành phố tỉnh lỵ cũ của tỉnh Thanh Hóa, Bắc Trung Bộ, Việt Nam. Thành phố Thanh Hóa từng là một trong những thành phố trực thuộc tỉnh lớn nhất của cả
**Đôn Túc Hoàng quý phi** (chữ Hán: 敦肅皇貴妃; Khoảng 1695 - 27 tháng 12, năm 1725), Niên thị (年氏), Hán Quân Tương Hoàng kỳ, là một phi tần rất được sủng ái của Thanh Thế
**Maximilian Franz của Áo**, (tên đầy đủ tiếng Đức là _Maximilian Franz Xaver Joseph Johann Anton de Paula Wenzel von Österreich_; 8 tháng 12 năm 1756 – 27 tháng 7 năm 1801), là Tuyển hầu
**Nhà Hậu Kim** (1616–1636) là một triều đại Trung Quốc được thành lập bởi thủ lĩnh Kiến Châu Nữ Chân Nỗ Nhĩ Cáp Xích ở Mãn Châu trong khoảng thời gian 1616-1636, và là tiền